Buschauffeur mishandelt dronken man

De openbaar vervoerder van Amsterdam (GVB) heeft een buschauffeur op staande voet ontslagen. Na zijn avonddienst had de buschauffeur een dronken -boze- man geslagen en tegen de grond gewerkt óp het remiseterrein. De buschauffeur is vervolgens strafrechtelijk veroordeeld tot een taakstraf van 50 uur en het betalen van € 1.054,= aan schadevergoeding. Een terecht ontslag op staande voet zou men op het eerste gezicht denken.

Afwegingen ontslag op staande voet

De kantonrechter oordeelde dat - gezien alle omstandigheden van het geval - er onvoldoende gronden zijn die een ontslag op staande voet rechtvaardigen.

Uit de camerabeelden blijkt dat de chauffeur uit zichzelf geweld heeft gebruikt, hetgeen in beginsel verwijtbaar gedrag als werknemer oplevert. Daar staat echter tegenover dat de werknemer zich alleen op een verlaten terrein van GVB, zonder bewaking, bevond. Aannemelijk is daarom dat de werknemer zich in deze situatie bedreigd zal hebben gevoeld.

Ook is van belang dat bij de camerabeelden geen geluid te horen is en dus onduidelijk is wat de man tegen de chauffeur heeft gezegd of geroepen en hoe bedreigend of provocerend dat voor de chauffeur is geweest.

Daarbij weegt verder mee 1) dat de werknemer al 23 jaar bij GVB in dienst was en 2) dat er nooit eerder een gewelds- of ander incident heeft plaatsgevonden. Volgens de kantonrechter is er onvoldoende grond voor de vergaande sanctie van een ontslag op staande voet.

Wel einde dienstverband wegens verwijtbaar handelen

Het ontslag op staande voet ging dan wel onderuit, GVB had als tegenvordering om de ontbinding van de arbeidsovereenkomst verzocht. Daarvoor voerde GVB aan dat de chauffeur zodanig verwijtbaar had gehandeld dat van voortzetting van de arbeidsovereenkomst geen sprake kon zijn. De kantonrechter ging daarin mee; geoordeeld werd dat GVB terecht stelt dat zij het vertrouwen in de chauffeur is verloren door het gebruik van excessief geweld, in combinatie met het nalaten van een tijdige melding bij GVB. Wegens het ernstig verwijtbaar handelen heeft de chauffeur geen recht op een transitievergoeding. Lees de hele uitspraak hier.

Wanneer is een ontslag op staande voet dan wel mogelijk?

In beginsel is een ontslag op staande voet enkel mogelijk in uitzonderlijke situaties, waarbij gedacht dient te worden aan fraude, geweld op de werkvloer, bedreiging van collega’s, schending van een geheimhoudingsbeding of diefstal. Ook diefstal van zaken van geringe betekenis of waarde (bagateldelicten) kan een gegronde reden zijn, maar de werkgever moet dan wel een bij de werknemers bekend bedrijfsbeleid hebben en dit strikt hanteren.

Nadat zich een reden voor een ontslag op staande voet heeft voorgedaan dient de werkgever voortvarend te werk te gaan; het ontslag op staande voet dient onverwijld (wel mag je enige tijd aan onderzoek besteden) en onder opgave van redenen te worden gegeven. Het is raadzaam om deze redenen schriftelijk (eventueel naderhand) aan de werknemer te presenteren.

Enkele opmerkelijke voorbeelden uit de praktijk

Onderhavige gevallen hebben geleid tot een rechtsgeldig ontslag op staande voet:

• Verzorgers laten een demente bewoonster een lijntje poedersuiker snuiven en filmen dit;

• Een werknemer van een uitvaartonderneming verwisselt per ongeluk twee kisten bij een crematie;

• Een werknemer neemt een doos mondkapjes mee uit het magazijn;

• Een werknemer houdt een online bingo terwijl zij haar werkgever had voorgehouden dat ze zo ziek was dat ze niets anders kon dan bankhangen en Netflixen;

• Een werknemer wordt betrapt op zware krachttraining terwijl hij stelde dat hij arbeidsongeschikt was omdat hij nauwelijks zou kunnen tillen;

• Een manager vraagt aan een medewerkster met een pepermuntvlek op haar jurk “of zij zich weer heeft laten onderspuiten.”

Het ontslag op staande voet hield echter geen stand in deze situaties:

• Werknemers hebben seks in het archief van de werkgever;

• Werknemer scheldt collega’s via WhatsApp uit met ‘oetlul’ en ‘vuile smerige honden’ en zijn leidinggevenden met ‘piemel’, ‘kuttekoppen’ en ‘natte k-t’;

• Teamleider tracht met geweld een klant uit de winkel te verwijderen (hij had nog geen training gehad over omgaan met agressieve klanten);

• Manager van een distributiecentrum van een supermarkt verduistert lege flessen, die hij door zijn zoon laat afvoeren naar het buitenland.

Ter afsluiting

Bij voorgaande voorbeelden gaat het grotendeels om de omstandigheden van het geval en de bewijsvoering. Een voornoemde zaak had mogelijk anders uit kunnen vallen, bij een andere belichting van de(zelfde) feiten en een andere strategie van de advocaat in kwestie.

Ben je voornemens om een ontslag op staande voet te verlenen en wil je dat in goede banen hebben geleid? Neem dan direct contact op met Hein Snijders, Jan de Jonge, Frank Smitshoek of Anne van der Pol.

Auteur: Frank Smitshoek